TCMB Kripto Para Yönetmeliği: Türkiye’de Kripto Varlık Düzenlemeleri Rehberi

TCMB Kripto Para Yönetmeliği Nedir?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kripto para yönetmeliği, dijital varlıkların Türkiye’deki hukuki çerçevesini belirleyen kurallar bütünüdür. 2021’de yürürlüğe giren bu düzenlemeler, kripto paraların ödeme aracı olarak kullanımını yasaklarken, borsalar ve kullanıcılar için standartlar getirir. TCMB’nin temel amacı finansal istikrarı korumak, dolandırıcılığı önlemek ve piyasa şeffaflığını artırmaktır.

Türkiye’de Kripto Para Düzenlemelerinin Temel Maddeleri

TCMB kripto para yönetmeliği kapsamında uyulması gereken başlıca kurallar:

• Ödeme Yasağı: Kripto varlıkların mal/hizmet satın alımında ödeme aracı olarak kullanılması yasaktır.
• Borsa Yükümlülükleri: Kripto borsaları müşteri fonlarını ayrı hesaplarda tutmak ve haftalık raporlama yapmak zorundadır.
• KYC Politikaları: Platformlar müşteri kimlik doğrulaması (KYC) ve müşterini tanı (KYT) prosedürlerini uygulamalıdır.
• Reklam Kısıtlamaları: Kripto varlık reklamlarında ‘garanti’ veya ‘sınırsız kazanç’ gibi yanıltıcı ifadeler yasaktır.

Kripto Kullanıcıları İçin Yönetmeliğin Etkileri

TCMB kripto para yönetmeliği bireysel yatırımcıları doğrudan etkiler:

• Kripto paralarla alışveriş yapılamaz, sadece yatırım amaçlı bulundurulabilir.
• Borsalarda kimlik doğrulama zorunluluğu nedeniyle anonim işlem imkânı kalmamıştır.
• Düzenlemeler güvenli platform seçimini kritik hale getirmiştir (SPK izinli borsalar tercih edilmeli).
• Vergilendirme konusunda net kurallar henüz olmasa da, gelir beyanı gereklidir.

TCMB ve Diğer Kurumların Rolleri

Kripto para ekosisteminde birden fazla kurum yetkilidir:

• TCMB: Ödeme sistemleri ve para politikası üzerinde denetim.
• SPK (Sermaye Piyasası Kurumu): Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının lisanslanması.
• MASAK: Kara para aklama ve finansmanı önleme kontrolleri.

Kripto Para Yönetmeliğinin Geleceği

TCMB, 2024’te dijital Türk Lirası (Dijital TL) projesini test aşamasına alarak merkez bankası dijital paraları (CBDC) alanında adım attı. Uzmanlar, kripto para yönetmeliğinde şu değişiklikleri bekliyor:

• Kripto borsaları için net sermaye yeterlilik şartları
• NFT ve DeFi platformlarını kapsayan genişletilmiş düzenlemeler
• Yatırımcı koruma fonu zorunluluğu

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

TCMB kripto paraları yasakladı mı?

Hayır. Sadece ödeme aracı olarak kullanılmaları yasaklandı. Yatırım amaçlı alım-satım serbesttir.

Kripto kazançları vergilendiriliyor mu?

2024 itibarıyla özel bir vergi yok ancak gelir vergisi kapsamında beyan edilmesi gerekiyor. SPK’nın vergi teklifleri gündemde.

Yurtdışı kripto borsalarına erişim yasak mı?

Hayır. Ancak TCMB, Türk lirası işlem yapan borsaların yerel şube açmasını zorunlu kılıyor.

Kripto paralar yasal mal varlığı sayılır mı?

Evet. 2021’de Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikle kripto varlıklar ‘mal’ statüsü kazandı.

Sonuç

TCMB kripto para yönetmeliği, Türkiye’nin dijital varlık piyasasını güvenli bir zemine oturtmayı hedefliyor. Kullanıcıların SPK onaylı borsaları tercih etmesi, kimlik doğrulama süreçlerine uyması ve vergi yükümlülüklerini takip etmesi kritik önem taşıyor. Düzenlemelerin 2025’e kadar küresel standartlarla uyumlu hale getirilmesi bekleniyor.